Kontrol edilmediği takdirdi kişinin hayatında yıkıcı bir duruma gelerek olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Diğer duygular gibi öfke de fizyolojik ve biyolojik değişimlerle birlikte hissedildiğini, kontrolsüz öfkenin geliştirilen bazı becerilerle kontrol altına alınabildiğine dikkat çeken Özel Hayat Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, öfkenin kontrol edilme yöntemleri hakkında bilgiler verdi.
Öfkenin, mutluluk, heyecan ve sevinç gibi sağlıklı ve doğal bir duygu olduğunu dile getiren Nilay Gürtaş, doğal duygunun kontrolden çıkarak yıkıcı bir hal aldığında ise iş, okul, aile hayatında ciddi kayıplara neden olarak, yaşam kalitenin düşmesine sebebiyet verdiğini söyledi.
KONTROLSÜZ ÖFKEYİ ANLAMA YOLU
Kontrolsüz öfke ile kontrollü öfke arasındaki farkları açıklayan Uzman Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, kişilerin kendilerine, bir nesneye ya da bir kişiye psikolojik/fiziksel zarar veriyorsa kontrolsüz öfke olarak tanımlanabileceğinin altını çizdi. Gürtaş, “ Zarar verme noktasına gelene kadar eğer vücudumuzu dinlemeyi biliyorsak kontrolsüz öfkenin geldiğini önceden anlayabiliriz. Diğer duygular gibi öfke de fizyolojik ve biyolojik değişimlerle birlikte hissedilir. Bu belirtileri ise şöyle sıralayabiliriz: Stres ve gerginlik başlar. Enerjiyi arttıran Adrenalin hormonu salgılanmaya başlar. Nefes alıp verme sıklaşır. Kalp atışları hızlanır. Kan basıncı arttırdığı için tansiyonumuz yükselir. Bunların hepsi vücudun kaç savaş tepkisine hazırlanmasıdır” dedi.
MANTIĞI ÖN PLANA ÇIKARMA BECERİSİ
Öfkeyle baş etmede en önemli unsurun, mantığı öne çıkararak yanlış kararların alınmasının önüne geçileceğini ifade eden Özel Hayat Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, “ Öfkeyle mantık daima düşmandır. Öfkelendiğimizde ne yazık ki mantıksız kararlar verip pişman olacağımız sözler söyleyip, davranışlar yapabiliyoruz. Öfke kontrol becerisi geliştirme çalışmalarımızda ilk hedefimiz öfkeli anımızda da mantığımızı ön plana çıkarmak, kişinin o süreçte bile mantıklı kararlar verme becerisini geliştirmektir.”
YAZMAK FARKINDALIĞI ARTTIRIR
Duyguların ve hissettirdiklerinin farkındalığına varmak ve daha sonrasında o davranışı değiştirmenin iyi yolunun yazmaktan geçtiğini belirten Psikolog Nilay Gürtaş, kişilerin öfke anından İlbet nefes egzersizi alıştırmaları yapmalarının önemine işaret etti. Nilay Gürtaş sözlerini şöyle sürdürdü, “ Farkındalığımız ne kadar yüksekse müdahale ederek davranışımızı değiştirmemiz de bir o kadar kolaydır. Bu yüzden danışanlarıma yaşadıkları öfkenin hemen ardından :“Neredeydim? Kimleydim? Neler oldu? Zihnimden neler geçti? Olaya nasıl bir anlam verdim? Beklentim neydi? Öfkemi dışarıya nasıl yansıttım?” sorularının cevaplarını yazmalarını isterim. Biraz önce de söylediğim gibi öfke bizim 'kaç /savaş' mekanizmamızı harekete geçiriyordu. Bu mekanizmayı yavaşlatmak ve durdurmak da ikinci hedefimiz oluyor. Bunun için de sağlıklı nefes egzersizi alıştırmalarını öğreterek öfke anında kullanmalarını istiyorum. Bu davranış çalışmalarının yanında da danışanın öfkeye atfettiği anlamları irdeleyip, çarpık olan bilişlerini tekrar yapılandırıyoruz.” İfadelerini kullandı.
duygusuna karşı çözümsüz kalındığında uzman desteğine başvurularak başarılı sonuçlar elde edileceğini hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, öfke kontrolünün geliştirilebilen bir beceri olduğunu dile getirdi.